Friday, December 20, 2013

මහදැනමුත්තා සිහිගන්වන හීන්දෙනිය පට්ටිගොඩ දුම්රිය ස්ථානය, Heendheniya Pattigoda railway station



වේයන්ගොඩ සිට දුම්රියෙන් කොළඹ කොටුව දෙසට යනවිට හමුවන ප්‍රථම දුම්රිය ස්ථානය හීන්දෙනිය - පට්ටිගොඩ දුම්රිය ස්ථානයයි. කෙටිම නමක් ඇති දුම් රිය ස්ථානය "වග"වග බොහෝ දෙනා දනිති. දිගම නම ඇති දුම්රිය ස්ථානය 'හීන්දෙනිය පට්ටිගොඩ'යැයි සිතමි.
මේ දීර්ඝ නමටත් ඉතිහාස කතාවක් තිබේ. මෙම කතාව තාත්තා විසින් සමඟි පෙරමුණු රජයේ ප්‍රශ්න විසඳීමේ සමර්තකම පිලිබඳ උජාරුවෙන් කිය ලද්දක් බැවින් ගල් වැලි ඉවත් කර, හරය පමණක් ගත යුතුය. :)
ඔහු පැවසූ පරිදි කතාව මෙසේය.
හීන්දෙනිය හා පට්ටිගොඩ නමින් විශාල වෙල් යායකින් වෙන් වූ ගම්මාන දෙකක් වේ. මේ කියන කාලයේ (60 දශකයේ පමණ විය යුතුය ) එම ගම් දෙක අතර නයි මුගටි වර්ගයේ තරහක් වීලු! මේ  අතරතුර එම ප්‍රදේශයට දුම්රිය ස්ථානයක් ද යෝජනා වී තිබිණි. ගහමරාගැනීම් නිසා එක් ගමක දුම්රිය ස්ථානය ඉදිකලොත් අනෙක් ගමේ අයට එයට පැමිණීමට නොහැකිලු! දෙපැත්තේම ඉල්ලීම් සලකා බැලූ එවක රජය විසින් ( තාත්තාගේ මතයට අනුව එලකිරි වර්ගයේ ) විසඳුමක් සපයන ලදී. එනම් ගම් දෙක මැද පිහිටි වෙල්යායේ මැදට වන්නට දුම්රිය ස්ථානය ඉදිකිරිමය!
කොතෙක් සාදාරනද කියතොත්, ගම් දෙකේම නම් පවා එකතුකොට දුම්රියපලට නම් තබන ලදී. (පට්ටිගොඩ හීන්දෙනිය ලෙස නම් නොකිරීම පිලිබඳව ප්‍රශ්නයක් ඇති උනාද දන්නෙ නෑ :D )
බැලූ බැල්මට සාධාරණ යැයි සිතුනද, එමඟින් පැන නැගුණු ගැටලු රාශියක්වේ.
මෙම දුම්රිය ස්ථානයට මෑතක් වනතුරුම පාරක් නොතිබිණි. මඟීන් පැමිණියේ වෙල නියරක් ඔස්සේය. දැනට ඇති පාරද ත්‍රිරෝද රථයකට වඩා විශාල වාහනයකට ප්‍රමාණවත් නොවේ.
ප්‍රවාහනය සඳහා සියලු බඩු කර තබාගෙන පැමිණිය යුතුය. ලොරියකට කිසිදා දුම්රිය ස්ථානය අසලට පැමිණිය නොහැක. 
වැසි කාලයට මුළු පාරම ජලයෙන් යටවේ. සියලු මඟීන් අවදානමක් ගෙන පැමිණෙන්නේ රේල් පාර ඔස්සේය.
මා දන්නා තරමින් බස්නාහිර පලාත තුල පිහිටි පහසුකම් අඩුම දුම්රිය ස්ථානය හීන්දෙනිය පට්ටිගොඩ යැයි සිතමි.
දැන් ගම් දෙක අතර අරෝව වැඩිහිටියන් හාස්‍යයෙන් සිහිකරන අතීත සිද්ධියක් පමණි.
බාල පරම්පරාව එහෙම එකක් තිබුනාද කියාවත් දන්නේ නැත!
ඔවුන් සිතනු ඇත්තේ තව මීටර් හාර පන්සීයක් ඉදිරියෙන් ඇති හතරමං හන්දිය අසල දුම් රියපල ඉදිවීනම්  කෙතරම් පහසුද කියා පමණි.
ගම්වල තරහ මරහ වැඩිකල් නොපවතී. ඊට වඩා ආයුෂක් දුම්රියපලකට තිබේ. මහදැන මුත්තා විසින් එළුවාගේ බෙල්ලත් කපා මුට්ටියත් බිඳ සාදාරණය ඉටු කරන ආකාරයේ බොලඳ තීරන නොගෙන දුරදිග බලා කටයුතු කල යුතුව තිබිණි.  

Saturday, December 7, 2013

ආදිවාසීන්- ඇස්කිමෝලා සහ වැද්දෝ



 මට මේ කතාව මතක් උනේ 'වැද්දන් ක්‍රිකට් ගැසීම' ගැන ලියැවුනු ලිපියක් දැකල!
මගේ මතකය නිවැරදිනම් මේක ටික කලකට පෙර වෛද්‍ය ආරියසේන යූ. ගමගේ පුවත් පතකට ලියපු ලිපියක තිබුණු දෙයක්.
එතුමාට වරක් ඇලස්කාවෙ සංචාරය කරන්න අවස්තාවක් හම්බවෙලා තියෙනව. එහෙ යනකොට එතුමගෙ පුන්චි දුව කියල තියෙනව "තාත්ත එනකොට ඇස්කිමෝ කෙනෙක් එක්ක ෆොටෝ එකක් අරගෙන එන්න" කියල.
මේ සංචාරය අතරතුරදි ඒගොල්ලන්ව ඇස්කිමෝ ගම්මානයකටත් එක්ක ගිහින් තියෙනව. පින්තූර වල තියෙනව වගේම අයිස් වලින් හදාපු ඉග්ලූ ගෙවල් වල ඒගොල්ලො ඉන්නවලු! ගමගේ මහත්තයත් ඒ ගෙයක් ගාව හිටපු ඇස්කිමෝ ගෑනු ලමයෙක්ගෙන්  අහල තියෙනව ගේ ඉස්සරහ ඉඳන් එයා එක්ක පින්තූරයක් ගන්න කැමතිද කියල, දුවගෙ කතාවත් කියල තියෙනව. ඉතින් පින්තූරෙ අරන් ඉවර වෙලා විස්තර එහෙම කතා කරල දෙන්න හිතවත් වෙලා තියෙනව. ලංකාව ගැනත් විස්තර අහල.   පස්සෙ මේ ගෑනු ළමය ගමගේ මහත්තයට එයාගෙ ඇත්තම විස්තරේ කියල තියෙනව.
එයා මෙක්සිකෝවෙන්ද කොහෙද ඇමරිකාවට ඉගෙනගන්න ආපු විශ්වවිද්‍යාල ශිෂ්‍යාවක්ලු!
ඇස්කිමෝ කෙනෙක් විදියට රඟපාන එක එයාගෙ පාර්ට් ටයිම් ජොබ් එකලු!
ඉතින් ගමගේ මහත්තය අහල තියෙනව, ඇත්තටම ඇස්කිමෝල කියල ජාතියක් මෙහෙ නැද්ද කියල. "නෑ නෑ එහෙම කට්ටියක් ඇත්තටම ඉන්නව. ඇමරිකන් කාරයො ඒගොල්ලන්ට හොඳ හීටර් ගහපු ගෙවල් හදල දීල තියෙන්නෙ. දැන් ඒ ගොල්ලො මේවයෙ ඉන්නෑ"කියල. ඒගොල්ලො සල්ලි කාරයො වෙන්නත් ඇති.ඒකනෙ බොරුවට රඟපාන්න වගේ රස්සාවකට ඒ ගොල්ලො එන්නැත්තෙ.
මට හිතුනෙ ලංකාවෙත් මේකම නේද වෙන්නෙ කියල. මහියංගනයට ට්‍රිප් එකක් යනකොට වෙලාව ඇති නැති හැටියට වැද්දො බලන්න කියල දඹානෙත්  යනව. පැල්කොටයක් ඉස්සරහ පිල උඩ වාඩිවෙලා වැද්දො එක්ක ගත්ත පින්තූර අපි ඕනතරම් face book එකේ දැකල තියෙනව. වැදි නායකයත්  එක්කම අපේ නෑදෑ මල්ලිල කට්ටියක් ගත්ත පින්තූරයක් අපේ ගෙදරත් තිබුනද කොහෙද.
අපිට වැද්දො ඕන වෙන්නෙ පින්තූරයක් ගන්න. එක එක මට්ටම් වල අයට එක එක විදියට ඒගොල්ලන්ව ඕනවෙනව ඇති.
ඒගොල්ලො ඇත්තටම වැද්දොද, ඒ ගොල්ලො වැදි සංස්කෘතිය ආරක්ෂා කරනවද කියල අපි හොයන්න යන්න ඕන නෑ.වන්නියල ඇත්තන්ට හොඳ සුවපහසු, රට උළු වහල, ටයිල් අල්ලපු, ලයිට් වතුර තියෙන ගෙදරක් ඇති. දඹානෙ අපි බලන්න යන්නෙ උදේ ඇවිල්ල හවසට යන එයාගෙ ඔෆිස් එක. මන් හිතන්නෙ ඇත්තටම වැද්දො කියල ජාතියක් දැන් නැතුවත් ඇති. ඒ ගොල්ලො ඒ ඒ ප්‍රදේශ වල බහුතරය වුනු සිංහල, දෙමල ජනතාව එක්ක මිශ්‍ර වෙලා.
මං අහල කියවල තියෙනව වැද්දන්ගෙ ජාන ලක්ෂන හිට අනිත් මිනිස්සුන්ට වඩා වෙනස්ය වගේ කතා. අනේ මන්ද ඕවයෙ ඇත්ත නැත්ත. මටනම් යුනිෆෝම් එක (ඒ කියන්නෙ රැවුල, කොණ්ඩෙ, සරම් කොටය, කෙටේරිය වගෙ දේවල්) හැරුනු කොට ඒ ගොල්ලන්ගෙ කිසි වෙනසක් පේන්නෙ නෑ. ඔය කලින් හිටපු වැදි නායකයත් දකුණු පලාතෙන් මොකද්ද කරල පැනල ආපු සිංහල මනුස්සයෙක් කියනවනෙ.
  ඒගොල්ලන්ට පාවිච්චි කරන ආදිවාසීන් කියන වචනෙත් එච්චර ගැලපෙන්නෙ නෑ වගේ. ආදිවාසීන් කියන්නෙ රටේ මුල් පදිංචි කරුවන්. ඒ වගේම බහුතරය ස්වදේශිකයින් නොව වෙනත් ආක්‍රමණිකයන් පිරිසක් වීමේ අවදානමක් තුල. හිතන්නකො බැරිවෙලාවක්වත්  සුද්දො ලංකාව අල්ල ගත්තම අපේ රටේ කිසිම කෙනෙක් ගැති නොවී, කලු සුද්දන් නොවී, නම්‍යශීලී නොවී දිගින් දිගටම යුද්ද කරන්න ගිහින් සමූල ඝාතනය වෙලා, යුරෝපීයයන් සහ ආනයනික දෙමල ජනතාව රටේ බහුතරය වුනානම්, සිංහල කියන්නෙත් ආදීවාසීන් කොටසක්! 
වැදි ජනතාව කියන්නෙ ලංකාවෙ උප සංස්කෘතියක්. සන්නිවේදනය, මාධ්‍ය භාවිතාව හා ගමනාගනය සමඟ උඩරට, පහතරට, දකුණේ තිබුනු උප සංස්කෘති නැතිවෙලා යනව වගේ වැදි උප සංස්කෘතියත් වේගයෙන් නැතිවෙලා ගිහින් න්‍යශ්ඨාවශේෂ ටිකක් ඉතුරුවෙලා තියෙනව. ඒ ටික තියෙන්නෙත් එයට ආර්තික වටිනාකමක් තියෙන නිසා විතරයි.
ඇලස්කාවෙ ඇස්කිමෝ ගම වගේ, බත්තරමුල්ලෙ අපේ ගම වගේ, වඩා සංවිධානාත්මකව, දඹානෙ අදිවාසී ගම්මානය සහ ක්‍රිකට් කණ්ඩායම, කිරි කොරහ නැටුම් කණ්ඩායම වගේ ඒ ආශ්‍රිත දේවල් මාකට් කර ගත්තනම් ඒගොල්ලන්ට කොන්ද කෙලින් තියන් ජීවත් වෙන්න පුලුවන් ආණ්ඩුවෙ සමුර්දිය නැතුව.